Betoonde vlijt en goed gedrag

Sommige boeken ontdek ik pas goed als ze bijna de deur uit gaan. Vandaag kreeg ik een bestelling van de 'Nederlandsche Vogelen' van Sepp-Nozeman. Het betrof helaas niet de originele uitgave van Christiaan en Jan Christiaan Sepp uit 1829. De ondertitel van 'mijn' exemplaar luidt: 'Zestien reproducties in kleur naar de fraaiste voorbeelden, met een inleiding van Dr. A. Schierbeek. L.J.C. Boucher uit 's Gravenhage heeft deze reproducties in 1940 uitgegeven.

De titel van de originele uitgave is langer: Nederlandsche vogelen; volgens hunne huishouding, aert, en eigenschappen beschreeven. [..]. Alle naer 't leeven geheel nieuw en naeuwkeurig getekend, in 't koper gebragt en natuurlyk gekoleurd door, en onder opzicht van Christiaan Sepp en Zoon.

De prijs van de originele uitgave in vijf volumes is ook hoger dan de negen euro die ik voor de zestien reproducties heb ontvangen. De koper moet er nu welgeteld 55.000 euro voor neerleggen. Ja, die vogels van vroeger zongen geen liedje voor één cent. 

Toch is 'mijn uitgave' interessant genoeg om niet naast je neer te leggen. Dat zou je niet zeggen als je de gekartonneerde omslag bekijkt. 

Eenmaal opengeslagen valt onmiddellijk een handgeschreven tekst in het oog:

Uitgereikt aan 

Daniël Pronk

voor betoonde Vlijt en Goed Gedrag

Het hoofd der Ebenhaëzer School

Tesselsche Str 63

Scheveningen

Daarop volgt de handtekening van het 'hoofd der school' met de datum: 31 maart 1944.

Mij intrigeert altijd het verhaal achter zo'n tekst. Wie was Daniël Pronk uit Scheveningen? Wat zou hij gedaan hebben om zo'n boek te verdienen? Leeft Daniël Pronk nog? En wat is er van hem geworden? Waarschijnlijk kom ik de antwoorden op deze vragen nooit te weten. Dat is niet erg, mijn fantasie moet ook wat te doen hebben...

Na de titelpagina, de inhoudsopgave en de uitgebreide inleiding, komen de 'Nederlandsche Vogelen'. Dat zijn werkelijk kunststukjes, ook als reproductie. Daniël of een latere eigenaar heeft de Latijnse namen die erboven staan van de Nederlandse vertaling voorzien. Achteréénvolgens hebben we het dan over o.a. de kruisbek, de grote karekiet, de kievit, de goudmerel of wielewaal, de boompieper, de pestvogel, de aalscholver en de geelgors. 

Helaas, het boek is verkocht. Ik kan het nog even doorbladeren, dan gaat het op de post. Maar niet getreurd, er komt vast wel weer wat moois binnen. Wie weet wie er morgen weer voor de deur staat met een nieuwe partij interessante boeken. Misschien wel iemand uit Scheveningen....